Bí quyết chăm sóc sức khỏe mẹ sau sinh bạn nên biết

Nếu cơn đau vượt quá ngưỡng chịu đựng, sản phụ nên dùng thuốc giảm đau vì thuốc không ảnh hưởng tới chất lượng sữa. Ngày đầu sau sinh, sản phụ nên ăn loãng, sau đó mới có thể ăn đặc. Dưới đây là một số cách chăm sóc sức khỏe mẹ sau sinh.

Sau khi sinh nở, cơ thể người mẹ rất yếu, thường cần một thời gian dài mới có thể trở lại như trước. Ngay cả những mẹ sinh thường cũng không nên chủ quan nhằm tránh những diễn tiến xấu có thể xảy ra. Các phương pháp chăm sóc và phục hồi sức khỏe sau sinh thường dưới đây sẽ giúp ích cho mẹ.

Cách chăm sóc sức khỏe cho mẹ sau sinh thường

Chăm sóc vùng kí.n

Một trong những yếu tố không thể bỏ qua khi mẹ muốn chăm sóc và phục hồi sức khỏe sau sinh thường hiệu quả đó là quan tâm đến sự hồi phục của dạ con. Để giúp dạ con nhanh trở lại bình thường, mẹ nên giữ vệ sinh sạch sẽ âm đạo, đi đứng nhẹ nhàng. Chỉ sau 20 ngày đến 1 tháng dạ con của mẹ sẽ trở lại bình thường.

Đặc biệt sau sinh thường, mỗi ngày mẹ nên vệ sinh vùng kín ít nhất 3 lần vào sáng, chiều và tối trước khi đi ngủ bằng nước ấm. Cần thay băng, giấy vệ sinh, khăn thường xuyên và nước rửa cũng phải sạch sẽ. Các mẹ có thể dùng dung dịch vệ sinh phụ nữ chất lượng để sát khuẩn và dùng khăn mềm sạch để lau khô.

Vệ sinh

Ngay sau sinh, cơ thể của người mẹ thường tiết ra rất nhiều mồ hôi, để lâu không tắm, cơ thể càng bẩn, càng dễ nhiễm khuẩn gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Mẹ có thể dùng khăn mềm lau người. Sau khi sinh khoảng 2-3 ngày mẹ có thể tắm toàn thân nhưng cần tắm nhanh từ 5-10 phút. Đặc biệt, phòng tắm phải kín gió và nên tắm bằng nước ấm dù ngoài trời nóng hay lạnh. Khi tắm xong, mẹ phải lau khô người thật nhanh và mặc quần áo kín cổ, tay, chân.

Dinh dưỡng, luyện tập

Sinh thường cũng khiến mẹ bị tiêu hao khá nhiều năng lượng nên việc nghỉ ngơi sau khi sinh đóng vai trò rất quan trọng, tốt cả cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, nhất là với những mẹ trẻ sinh con lần đầu.

Bên cạnh việc nghỉ ngơi hợp lí, vận động nhẹ nhàng là điều cần thiết. Phương pháp chăm sóc và phục hồi sức khỏe sau sinh thường này theo quan niệm của các cụ thường là không nên, sai lầm. Tuy nhiên, thực tế vận động nhẹ không chỉ tốt cho sự co bóp cơ tử cung, tan huyết ứ và đẩy nhanh sản dịch ra ngoài mà còn giúp các mẹ có được tinh thần vui vẻ, thoải mái. Do đó, mỗi ngày mẹ nên đi bộ nhẹ nhàng, tập hít thở, tập yoga để có thể ngăn ngừa bệnh tật và nhanh chóng giảm cân để lấy lại vóc dáng thon gọn.

Ăn uống sau khi sinh nên đa dạng: Ăn nhiều rau xanh, hoa quả; thực phẩm giàu protein như thịt nạc, pho mát; thực phẩm dạng bột và tăng cường thực phẩm giàu chất xơ để chống táo bón, uống nhiều nước để tăng cường sữa.

Cần hạn chế dùng đồ uống kích thích như chè, cà phê, coca, rượu bia, ngược lại cần tăng cường nước hoa quả, chè thảo dược, sữa.

Ăn uống khoa học chính là phương pháp chăm sóc và phục hồi sức khỏe sau sinh thường hiệu quả, do vậy, các mẹ cần xây dựng cho mình một chế độ dinh dưỡng giúp chăm sóc và phục hồi sức khỏe sau sinh tốt nhất.

Cách chăm sóc sức khỏe mẹ sau sinh mổ

Chăm sóc vết mổ

Trong tuần đầu tiên sau sinh, vết mổ vẫn chưa khô nên các bác sĩ sản phụ khoa và nữ hộ sinh sẽ chăm sóc sản phụ, chăm sóc vệ sinh vết mổ, cho các thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh hay thuốc co hồi tử cung để tránh các biến chứng, nhiễm trùng. Việc dùng thuốc giảm đau sau sinh mổ là hoàn toàn bình thường, những thuốc này không hề ảnh hưởng đến chất lượng sữa, vì vậy các bà mẹ đừng ngại yêu cầu bác sĩ cung cấp thuốc nếu các cơn đau đã vượt quá ngưỡng chịu đựng. Các vết mổ đang trong quá trình lành gây đau đớn, kết hợp với tử cung đang co thắt để trở về trạng thái ban đầu có thể gây ra cảm giác choáng váng và kiệt sức.

Sang tuần thứ hai, nếu khâu bằng chỉ không tiêu thì sẽ bác sĩ xem xét vết mổ, nếu khô sạch thì cắt chỉ. Thông thường, bác sĩ sẽ cắt chỉ sau 5 ngày nếu mẹ mổ lần đầu tiên, sau 7-8 ngày nếu mổ lần hai trở lên. Nếu khâu bằng chỉ tự tiêu thì không cần cắt chỉ. Thời gian này, mẹ nên lau người bằng nước ấm hoặc tắm nhanh chóng, tránh việc ngâm cơ thể trong bồn tắm khiến vết mổ bị ướt. Sau khi tắm xong, dùng bông sạch thấm khô vết mổ, để vết mổ hở không cần băng kín, giữ cho vết mổ luôn khô sạch. Có thể vệ sinh vết mổ bằng dung dịch betadin hoặc povidine 10%, giúp vết mổ sẽ nhanh liền sẹo và tránh nhiễm trùng. Không nên thoa các loại thuốc kháng sinh, hay đắp lá trầu, tỏi giã lên vết mổ.

Dinh dưỡng, chế độ ăn

Sản phụ không được phép ăn gì trong vòng 6 giờ sau mổ vì lúc này, dưới tác động của thuốc dùng trong ca phẫu thuật, nhu động ruột của bạn đang ở mức rất thấp, đường ruột ứ ra nhiều khí, dạ dày hoạt động yếu. Thức ăn đưa vào sẽ rất khó tiêu hóa, gây đầy hơi, táo bón, khiến cơ thể càng mệt mỏi, lâu hồi phục.

Trong ngày đầu vừa sinh, các bà mẹ chỉ nên uống nước lọc, nước đường, ăn cháo loãng cho tới khi xì hơi (trung tiện) mới bắt đầu ăn đặc, và nên ăn những đồ mềm, lỏng.

Sau đó, các bà mẹ ăn uống như bình thường, tăng cường thức ăn giàu đạm và canxi, đồng thời uống nhiều nước để có nhiều sữa cho con bú và tránh táo bón. Tình trạng táo bón đầy hơi vẫn tồn tại sau mổ 3-5 ngày do ảnh hưởng của thuốc tê. Lưu ý không dùng các loại thực phẩm dễ gây tiêu chảy hoặc dị ứng, gây sẹo lồi (thịt gà, thịt bò, hải sản, rau muống…) Nên ăn các thức ăn giàu dinh dưỡng như đạm đường, chất sắt, rau củ quả nấu chín.

Đặc biệt, trong quá trình liền vết mổ thì các vitamin A, B, C (cam, quýt, bưởi cà rốt) có vai trò kiểm soát viêm nhiễm; Vitamin K và các yếu tố vi lượng như canxi, kẽm, sắt, đồng (có trong trứng sữa) có vai trò chính trong việc cầm máu, tạo máu và làm lành vết mổ; Protein là nguyên liệu chính tạo ra tế bào mới hình thành nên lớp da non và làm liền vết mổ. Mỗi ngày nên cung cấp cho cơ thể khoảng 200 g thức ăn có chứa protein như thịt, cá, sữa, đậu…

Những dấu hiệu cần lưu ý trong thời gian hậu phẫu

Theo kiến thức cho bà bầu, sốt là phản ứng của cơ thể với tình trạng nhiễm trùng. Tuy nhiên, mẹ cũng có thể sốt do mặc ấm quá mức, nằm than, thiếu nước. Vì vậy mẹ cần uống nhiều nước, nếu mùa nóng nên mặc quần áo thoáng mát, có thể nằm điều hòa, nhưng nên có những phút tắt điều hòa mở cửa cho phòng thông thoáng.

Sản dịch: Dù bạn sinh mổ, sản dịch vẫn sẽ chảy ra ngoài âm đạo như khi sinh thường và đây là dấu hiệu cho thấy tử cung đang hồi phục tốt. Trong 3 hoặc 4 ngày đầu, sản dịch có màu đỏ tươi, sau đó lượng máu dần dần bớt đi và chuyển qua màu hồng, màu nâu khi nội mạc tử cung co lại. Đến khoảng ngày thứ 10 sản dịch sẽ có màu hơi vàng hoặc không màu. Các mẹ cần lưu ý nếu thấy sản dịch không chảy ra sau sinh, sản dịch có mùi hôi hay sản dịch có màu đỏ tươi trở lại, cần phải báo ngay với bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hậu sản, sót nhau hoặc băng huyết rất nguy hiểm với bà mẹ sau sinh.

Vết mổ sưng đỏ, đau hoặc tiết dịch: Vết mổ là vết thương, do vậy cần giữ khô sạch để tránh nhiễm trùng. Nếu vết mổ sưng đỏ đau hoặc chảy dịch vàng là những dấu hiệu bất thường, mẹ cần đến bệnh viện ngay lập tức.